De afgelopen week hebben Kim Roelofs en Rebecca Leeuwenberg, MfN (Mediation federatie Nederland) registermediators in straf- en familiezaken uit Nederland, een aantal Masterclasses verzorgd over mediation in strafzaken en herstelrecht. Medewerkers van het Openbaar Ministerie (OM) waaronder officieren van justitie en parketsecretarissen en ook de ketenpartners van oa het Gemeenschappelijk Hof, het Korps Politie Curaçao, Reclassering, de AJJC, Veiligheidshuis en andere belanghebbenden hebben hieraan deelgenomen. Lisette Chandani-Poppen was de gastdocent vanuit het OM.

Mediation is een proces dat de verdachte en het slachtoffer de gelegenheid biedt om onder leiding van een onafhankelijke mediator zorgvuldig en respectvol de dialoog met elkaar aan te gaan over het delict dat heeft plaatsgevonden. Mediation kan worden ingezet bij minderjarigen en meerderjarigen.

De mediator voert eerst individuele intakegesprekken. Als beiden dat willen vindt vervolgens een gezamenlijk gesprek plaats. Mediation is volledig vertrouwelijk. Deelname is vrijwillig. De mediator is neutraal, onafhankelijk en onpartijdig en heeft geen enkel belang bij de uitkomst. De verdachte moet wel van te voren schuld hebben bekend en verantwoordelijkheid willen nemen. Beide partijen praten dan samen over de toedracht, de eigen beleving, de gevolgen en over wat er nodig is voor herstel. Uiteindelijk is het doel om tot een oplossing te komen die voor beiden acceptabel is. Afspraken zijn toekomst- en oplossingsgericht.

Na afloop van het gezamenlijk gesprek kunnen de mediators de belangrijkste punten uit dat gesprek en eventuele afspraken, bijvoorbeeld over toekomstig gedrag en/of schadevergoeding opnemen in een slotovereenkomst. De slotovereenkomst wordt toegevoegd aan het strafdossier. De officier van justitie of de rechter houdt vervolgens rekening met de inhoud van de overeenkomst bij de vervolgingsbeslissing en/of strafoplegging. Mediation zorgt ervoor dat deelnemers actief invloed kunnen uitoefenen op hun situatie. Mediation is met de mensen, niet over te mensen.

Justitie op Curaçao is van mening dat mediation ook voor Curaçao van toegevoegde waarde is. Dat verdachten en slachtoffers zelf verantwoordelijkheid krijgen om problemen op te lossen en op zoek gaan naar herstel van de schade die veroorzaakt is. Uit onderzoek blijkt dat mediation voor slachtoffers en verdachten leidt tot meer inzicht, wederzijds begrip, eigen regie en zo ook bijdraagt aan het terugdringen van recidive. Mediation kan worden ingezet in alle soorten zaken, van diefstal tot mishandeling, van burenruzies tot zedenzaken, omdat mediation niet in plaats van het strafrecht komt. Het zorgt voor een aanvulling op het bestaande systeem, omdat het strafrecht niet als doel heeft conflicten op te lossen of emotioneel herstel te vinden. 

In dit bijzonder geval van mediation in strafrecht, ondersteund het Hof het initiatief van het OM om dit in de Curaçaose praktijk te zetten en hopelijk straks ook op de andere eilanden. Dit is van belang omdat het niet alleen maar effect heeft voor de verdachte maar ook voor het slachtoffer en het herstel die ze daarin vinden.