Kiko ta kontrabanda di hende?

Kontrabanda di hende ta guia òf transportá hende di un manera ilegal pa un otro pais òf di un otro manera yuda pa duna entrada na, tránsito pa òf salida di un pais via di laman òf ku avion. Duna alohamentu  na estranheronan ilegal tambe ta kai bou di kontrabanda di hende.  (reglá de artíkulo 2:154 Kódigo Penal).

Riba nos islanan, kontrabanda di hende ta un tópiko ku kada bes ta bini bek pa motibu imigrashon ilegal, biahenan frakasá ku a resultá den morto i trafikashon di hende. Hopi biaha migrantenan ta buska alivio serka kontrabandistanan di hende ku ta organisá e biahe planeá bou di sirkunstansianan hopi peligroso. Banda di esaki, migrantenan por bira víktima di robo, estafa, ekstorshon i/òf eksplotashon. Huntu ku hende, tambe por pasa kontrabanda di otro artíkulo ku tin retonan grandi ku ne den nos sistema di mantenshon di lei manera droga, arma i/òf animalnan.

Mirando e karakter debilitante di e fenómeno di kontrabanda di hende, e riesgo ku hende por hoga i e sirkunstansia ku hopi biaha ta keda siguí dor di trafikashon di hende, kontrabanda di hende ta un prioridat den búskeda i persekushon.

Kon bo por mira ku un persona ta víktima di kontrabanda di hende?

Lamentablemente no ta fásil pa detektá esaki na un hende. Fuera di esei,  estado ta víktima di kontrabanda di hende. Kontrabanda di hende ta un delitu kontra di e outoridat públiko di un pais pa motibu ku e personanan en kuestion ta krusa legislashon di migrashon. Tin diferensianan grandi entre trafikashon di hende i kontrabanda di hende.

Trafikashon di hende ta un delitu kontra humanidat, libertat personal di e persona ta krusa integridat personal di e individuo. Kontrabanda di hende semper ta pasa frontera: personanan ku ta krusa frontera bai un otro pais. Den e kaso di trafikashon di hende no ta nesesario pa krusa frontera: víktimanan por ta residente tambe. Ora di kontrabanda di hende, e relashon entre migrante i e kontrabandista na kuminsamentu ta boluntario. Ora di trafikashon di hende ta trata di un relashon inboluntario. Ora di kontrabanda di hende e organisadó ta yuda esnan ku ke krusa frontera: inisiativa ta serka e migrante. Ora di trafikashon di hende ta trata di preshon di un dunadó di trabou òf un komersiante: inisiativa ta serka e malechor. Ora ta trata di kontrabanda di e hende, e persona tin e libertat pa disidí esaki i ora di trafikashon di hende e víktima no tin e eskoho òf no por tuma su mes desishon.

Kiko Ministerio Públiko ta hasi kontra di kontrabanda di hende?

E tarea di mas importante di Ministerio Públiko ta persiguí personanan ku kometé echonan kastigabel den kuadro di kontrabanda di hende. Kada ken ku di un manera of otro tabata envolví den organisashon pa trese hende di un manera ilegal pa Kòrsou, lo keda persiguí pa kontrabanda di hende. Ministerio Públiko tin fiskalnan spesialisá i un tim ku ta enfoká riba trafikashon i kontrabanda di hende. Di e manera aki, Ministerio Públiko ke reforsá e bataya kontra di e tipo di kriminalidat aki. Banda di tratamentu di kasonan penal, tambe riba nivel di maneho Ministerio Públiko ta traha pa kombatí trafikashon i kontrabanda di hende. Nan ta kontribuí na kampañanan di konsientisashon di e Taskforce Trafikashon di hende i tambe di Actiecentrum Ondermijning Curaçao (ACOC).

Si bo ta rekonosé siñalnan òf bo ta sospechá ku un persona ta víktima di kontrabanda di hende, mèldu esaki! Den kaso di emergensia yama polis na 911 òf por yama 108 e liña di tep anónimo di polis.